Żywot świętego Augustyna możemy z łatwością prześledzić dzięki licznym źródłom tekstowym, a zwłaszcza „Wyznaniom”. Aureliusz Augustyn urodził się 13 listopada 354 roku w Tagaście, w prowincji Numidii leżącej w rzymskiej części Afryki. Wywodził się ze średniozamężnej rodziny, z ojca Patrycjusza, poganina, który został katechumenem i matki Moniki, zagorzałej chrześcijanki. Przyszła święta Monika ma dobry wpływ na syna i wychowuje go w wierze chrześcijańskiej. W 365 roku chłopiec wyrusza do Madaury uczyć się gramatyki, by następnie studiować retorykę w Kartaginie w 370 roku. Żyje w konkubinacie i ma syna, Adeodata, z którym jest mocno zżyty. To lektura Cycerona rozbudzi w młodym mężczyźnie zamiłowanie do mądrości i chęć zrozumienia Biblii. Jednak jego pierwsze podejście do studiowania Pisma Świętego nie przynosi oczekiwanych owoców, przez co rozczarowany młodzieniec przyłącza się do manichejczyków.
Zostaje on profesorem w Kartaginie, a następnie wyrusza nauczać w Rzymie i Mediolanie. Tam poznaje biskupa świętego Ambrożego, którego kazań słucha z zamiłowaniem. To dzięki nim, Augustyn uczy się jak pogodzić filozofię i Biblię w Jezusie Chrystusie — coś, co wcześniej wydawało mu się przeszkodą nie do pokonania i blokowało go w drodze do chrześcijaństwa. Czyta platoników i listy świętego Pawła, a w 386 roku doznaje olśniewającego nawrócenia w mediolańskim ogrodzie. Po rozstaniu z konkubiną mieszka ze swoją matką i synem w Mediolanie, gdzie przygotowuje się do przyjęcia chrztu. W tym celu udaje się na rekolekcje do Cassiciacum. To w tym okresie Augustyn pisze „Dialogi filozoficzne” i „Soliloquia”.
W noc wielkanocną 387 roku Augustyn zostaje ochrzczony przez świętego Ambrożego w katedrze w Mediolanie wraz ze swoim synem, Adeodatem. W tym samym roku przeprowadza się z rodziną do Ostii, ale jego matka zaczyna ciężko chorować i niedługo później umiera. Augustyn ma złamane serce i ponownie udaje się do Rzymu, by następnie wyjechać do Afryki z zamysłem życia we wspólnocie klasztornej i służby Bogu. Od 388 roku dołącza do wspólnoty w Tagaście. W 391 roku przyjmuje święcenia kapłańskie i zostaje księdzem w Hipponie gdzie zakłada wspólnotę augustiańską. Razem ze swoimi towarzyszami, poświęca się modlitwie, nauce i głoszeniu Słowa Bożego.
W 396 roku przyjmuje tytuł biskupa Hippony. Augustyn piastuje tę rolę przez 35 lat, wywierając olbrzymi wpływ na rozwój Kościoła katolickiego w rzymskiej Afryce. Okazuje się wybitnym biskupem. Kilka razy w tygodniu wygłasza kazania, dbając przy tym o ubogich i sieroty. Zajmuje się również kształceniem kleru i organizacją klasztorów męskich i żeńskich. Równolegle do wypełniania tych obowiązków, pisze swoje dwa najważniejsza dzieła: w 397 roku rozpoczyna „Wyznania”, a w 413 roku - „Państwo Boże”.
Augustyn uczestniczy w soborach w Kartaginie, a w 411 roku w Konferencji w Kartaginie między biskupami katolickimi i donatystami. Angażuje się w walkę z Pelagiuszem, która doprowadza do synodu przeciwko pelagianom w Milewum w 416 roku. W ten oto sposób biskup Hippony stawił czoło uporczywym prowadzącym do podziałów herezjom i ugruntował swoją pozycję jako jeden z najważniejszych przedstawicieli chrześcijaństwa swoich czasów. W 426 roku, po wyznaczeniu swojego następcy, Augustyn kończy pisać „Państwo Boże”. W 429 roku Hippona zostaje oblężona przez Wandalów. To w tych okolicznościach, Augustyn podupada na zdrowiu. Jego przyjaciel, Possydiusz, opowiada potem, że duchowny kazał powiesić psalmy pokutne na ścianach swojego pokoju i spędził ostatnie dni swego życia na czytaniu ich i płakaniu żarliwymi łzami. Augustyn Aureliusz umiera 28 sierpnia 430 roku.
Odkryj historię innych świętych na Hozana.
Święty Augustyn zostaje kanonizowany w 1298 roku przez papieża Bonifacego VIII. W tym samym roku zostaje ogłoszony Doktorem Kościoła. Święty Augustyn jest jednym z najważniejszych Ojców Kościoła łacińskiego. Jego święto jest obchodzone 28 sierpnia i jest on świętym patronem teologów. Jest znany przede wszystkim ze swojej wyjątkowej inteligencji, ponadprzeciętnego umysłu. Jego bogate nauczania od wieków pozostają pożywieniem duchowym pokoleń chrześcijan. Jest on także znany osobom niewierzącym ze względu na jego zasługi w życiu politycznym, dziedzinach kultury i filozofii. Szczególnie znane są jego przemyślenia na temat czasu i śmierci. Niemniej to jego wpływ duchowy pozostaje najbardziej niezwykły.
Katechezy Benedykta XVI na temat świętego Augustyna rozjaśniają temat duchowości świętego biskupa z Hippony. Oto kilka kluczowych punktów, na których skupiał się święty Augustyn wraz z pięknymi cytatami ułatwiającymi zrozumienie jego przekazu:
Święty Augustyn uznaje tę bliskość między człowiekiem a Bogiem za coś niezwykle intensywnego. W „Wyznaniach” mówi „Ty sprawiasz, że radością jest chwalić Cię, albowiem stworzyłeś nas dla siebie i niespokojne jest serce nasze, dopóki nie spocznie w Tobie”.
Święty Augustyn opowiada się za powrotem do duchowości wewnętrznej w celu spotkania Boga. W swoich kazaniach mówi: „Powróć do swego serca, a dopiero stamtąd idź do Boga. Droga ta będzie krótsza, jeśli zaczniesz od powrotu do własnego serca… Pozwalasz temu, co na zewnątrz niepokoić Cię i w ten sposób się gubisz”. Święty Augustyn zachęca nas do wsłuchania się w ciszy w lekki powiew wiatru i dokonania introspekcji, bo Bóg znajduje się wewnątrz nas samych: „Nie ograniczaj się do tego, co na powierzchni; zanurz się w sobie samym, zejdź aż do głębi własnego serca. Zbadaj dokładnie swoją duszę” (Kazania). To zwrócenie uwagi na tajemnicę Boga skrytą za „ja” jest czymś niezwykłym i nigdy dotąd niespotykanym.
To wyjątkowo ważny temat dla świętego Augustyna, który otrzymał jako dziecko dar wiary od swojej matki, lecz zaczął go kwestionować, co oddaliło go od Boga. Po swoim nawróceniu, które otworzyło mu oczy na wiele spraw, często mówił o tej kluczowej zależności między wiarą a rozumem jako o dwóch siłach prowadzących nas do prawdziwego poznania.
Po swoim powrocie do Afryki w 388 roku święty Augustyn zakłada wspólnotę w Tagaście. Tak powstała Reguła Świętego Augustyna. Jest ona fundamentem funkcjonowania Kanoników Regularnych świętego Augustyna. Od średniowiecza duchowni Ci żyją we wspólnocie klasztornej, pełniąc posługę klasztorną i duszpasterską w parafiach.
Święty Augustyn jest Ojcem Kościoła, który pozostawił po sobie najwięcej dzieł. Liczymy nawet ponad 1000 różnych publikacji: pism filozoficznych, apologetycznych, doktrynalnych, moralnych, monastycznych, egzegetycznych i antyheretyckich. Do tego dochodzą listy i homilie. Wśród tych pism możemy wyróżnić kilka wyjątkowych dzieł o szerokim zakresie teologicznym i filozoficznym:
Gdybyś wiedział, czym jest dar Boga i czym jest Niebo. Gdybyś mógł stąd usłyszeć pieśń Aniołów i ujrzeć mnie pośród nich. Gdybyś mógł zobaczyć otwierające się przed twymi oczami horyzonty i wieczne pola, nowe ścieżki, którymi kroczę! Gdybyś choć przez chwilę mógł tak jak ja kontemplować Piękno, przed którym wszystkie piękności bledną. Co? Widziałeś mnie i kochałeś mnie w krainie cieni i nie mógłbyś ani mnie zobaczyć ponownie, ani pokochać w krainie niezmiennej rzeczywistości! Uwierz mi, kiedy śmierć nadejdzie, by rozerwać twoje więzy, tak jak unicestwiła tych, którzy mnie skuli i kiedy w dzień, który Bóg zna i ustalił, twoja dusza przyjdzie do tego Nieba, gdzie moja ją poprzedziła. Tego dnia mnie zobaczysz ponownie i odkryjesz moje oczyszczone uczucia. Nie daj Boże, abym wkraczając w szczęśliwsze życie, niewierni wspomnieniom i prawdziwym radościom mojego poprzedniego życia, stał się mniej kochający. Dlatego więc ujrzysz mnie ponownie, odmienionego w ekstazie i szczęściu, nieoczekującego już śmierci, ale kroczącego od chwili do chwili z Tobą nowymi ścieżkami Światła i Życia. Otrzyj łzy i nie płacz już więcej, jeśli mnie kochasz.
Błogosławiony święty Augustynie, Pan wybrał Cię na pasterza swojego Kościoła i napełnił Cię swym Duchem mądrości i inteligencji. Zostałeś również wybrany na ojca i opiekuna naszego domu. Całe życie szukałeś Boga z całej żarliwości serca. W wierze, zaufaniu, miłości i wytrwałości modlimy się do Ciebie, bo tyś naszym Ojcem: Przez upragnione łaski, uproś nam umocnienie w wierze, nadziei i miłości na pielgrzymce życia, abyśmy byli jak Ty — spragnieni Boga, źródła prawdziwej mądrości i znaleźli ukojenie w Nim, autorze wiecznej miłości.